Sanayi ve Güvenlik İçin Kritik Madenler
Avrupa Birliği, teknolojik atıkların geri dönüşümüyle kritik madenleri ve değerli elementleri yeniden kazanma çalışmalarına hız verdi. 2020 yılında, ihtiyaç duyulan tungsten, öropiyum, yitriyum, antimon, paladyum, rodyum, platin, kobalt, titanyum, fosfat, iridyum, magnezyum, rutenyum, germanyum ve vanadyum gibi birçok maden ve elementin bir bölümü, geri dönüşüm yoluyla tekrar ekonomiye kazandırıldı.
Kritik madenler ve nadir toprak elementlerinin üretim ve tedarikinin sınırlı sayıda ülkede yoğunlaşması, olası tedarik zinciri risklerini de beraberinde getiriyor. Bunun yanında politik gerilimler, savaşlar, salgınlar, doğal afetler ve maden kazaları gibi etkenlerin de bu kaynakların temininde aksamalara yol açabileceği belirtiliyor.
Kritik Madenler Daha Yeşil Bir Gelecek İçin Önemli
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gültekin Topuz, kritik madenlerin ve nadir toprak elementlerinin yalnızca sanayi ve güvenlik açısından değil, çevre açısından da büyük önem taşıdığını belirtti.
Topuz, bu madenlerin rüzgâr türbinleri ve güneş enerji santralleri bileşenlerinin üretiminde yoğun olarak kullanıldığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“Bu elementlerin teknolojide artan kullanımı, petrol ve doğalgaz kaynaklı enerji sektörlerinden kaynaklanan emisyonların önüne geçerek daha yeşil çevre koşullarının oluşmasına katkı sağlayacaktır.”
Elektrikli Araçlarda Kritik Maden Kullanımı
İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Emin Çiftçi, bazı madenlerin çıkarılmaması durumunda bile çevreye dolaylı zararlar verebileceğine dikkat çekti.
Çiftçi, açıklamasında şu değerlendirmede bulundu:
“Günümüzde en önemli emisyon kaynakları baca gazları ve trafik. Kritik madenlerin kullanımı bu sorunları büyük ölçüde ortadan kaldırabilir; bu, doğa için en olumlu senaryolardan biridir. Ancak doğal kaynaklara olan bağımlılığımız devam ediyor. Örneğin bir elektrikli araçta ortalama 20 kilogram bakır bulunuyor ve bu da maden yataklarından elde ediliyor.”